Πως να επιστρέψετε πίσω στις αγαπημένες σας δραστηριότητες με ασφάλεια.

Εκτίμηση κινδύνου και μέτρα προφύλαξης στις Υπαίθριες Αθλητικές Δραστηριότητες

Αγαπητοί φίλοι της φύσης και της περιπέτειας,

Πλησιάζει η στιγμή της ελευθερίας μας. Από αύριο σταματούν τα SMS και επιτρέπεται ελεύθερα η κυκλοφορία των πολιτών σε όλες τις επαρχίες. Η όμορφη κυπριακή φύση, συμπεριλαμβανομένων και των δασικών μονοπατιών αλλά και των αναριχητικών πεδίων είναι έτοιμη να μας φιλοξενήσει. Εμείς όμως είμαστε έτοιμοι να συμμετέχουμε στις αγαπημένες μας δραστηριότητες με ασφάλεια; Πως μπορούμε να προετοιμαστούμε και τι πρέπει να προσέξουμε για να είμαστε όσο πιο ασφαλείς γίνεται; 

Από τη στιγμή που αποφασίζουμε να συμμετέχουμε σε οποιαδήποτε υπαίθρια δραστηριότητα εκθέτουμε τους εαυτούς μας σε διάφορους κινδύνους/ρίσκα, πράγματα τα οποία πρέπει να αξιολογούμε κάθε φορά ούτως ώστε να μπορούμε να παίρνουμε μέτρα για να μειώνουμε στο ελάχιστο τις πιθανότητες ατυχήματος ή/και άλλων δυσάρεστων καταστάσεων.

Ο βαθμός ενός ρίσκου αξιολογείται κυρίως από δύο παράγοντες σε μια κλίμακα από το 1 ως το 3 ή από το 1 ως το 5 αν θέλουμε να είμαστε πιο αναλυτικοί: 

1. Από το πόσο συχνά μπορεί να συμβεί (ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ)
2. Από το πόσο δυσμενείς μπορεί είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει (ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ/ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ) 

Ακολούθως, τοποθετείται ο πιθανός κίνδυνος σε έναν πίνακα όπως το πιο κάτω δείγμα για να μπορέσουμε να βγάλουμε το συνολικό σκορ του κινδύνου ούτως ώστε να προβούμε σε κάποιες ενέργειες (μέτρα) για να μειώσουμε τον κίνδυνο και να ελαχιστοποιήσουμε το ρίσκο. 

Παράδειγμα 1: Πιθανός κίνδυνος: Δάγκωμα φιδιού

Πιθανότητα: Χαμηλή (1)

Σοβαρότητα/Συνέπειες: Εξαιρετικά επιβλαβές (3)

Συνολικό σκορ (γινόμενο Σοβαρότητας x Πιθανότητας) = 3 (Μέτριο ρίσκο) 

Μέτρα για μείωση του ρίσκου από τον ορεινό πεζοπόρο και τον ορεινό δρομέα: 

• Περπάτημα ή/και τρέξιμο με μπαστούνια πεζοπορίας που προκαλούν κραδασμούς που απομακρύνουν τα φίδια.
• Αυξημένη παρατηρητικότητα και περπάτημα ή/και τρέξιμο εκεί που φαίνεται το έδαφος (μακριά από χόρτα). 

Μέτρα για μείωση του ρίσκου από τον αναρριχητή:

• Κατά την πρόσβαση προς και από τα αναρριχητικά πεδία όπως τα μέτρα για τους πεζοπόρους και δρομείς βουνού.
• Εξετάζουμε τον βράχο με λεπτομέρεια και κατά την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου αποφεύγουμε διαδρομές με σχισμές όπου μπορεί να φωλιάζουν φίδια. 
• Κατά τη διάρκεια της αναρριχητικής διαδικασίας είμαστε σε εγρήγορση και προσπαθούμε να έχουμε αυξημένη παρατηρητικότητα. 

Σε καμιά περίπτωση δεν πειράζουμε τα φίδια ή/και άλλα ζώα. Με το να σκοτώνουμε τα φίδια δεν μειώνουμε τις πιθανότητες ούτε και τον κίνδυνο. Απλά συντηρούμε μια κακή συνήθεια. Πάνω απ’ όλα αγαπούμε και σεβόμαστε το περιβάλλον.

Το πιο πάνω παράδειγμα μπορούμε να ακολουθήσουμε για όλους τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν όπως είναι η αφυδάτωση, ο κίνδυνος ατυχήματος από πτώση, η θερμοπληξία ή/και η υποθερμία και ό,τι άλλο θεωρείτε πως μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για εσάς. Οι πιθανοί κίνδυνοι αλλάζουν με την εποχή, με τις δυνατότητες και τις γνώσεις του καθενός, με τον τόπο που θα επισκεφθούμε κλπ 

Επιπλέον των πιθανών κινδύνων που έχουμε συνηθίσει, τελευταίως χορεύουμε σε ρυθμούς πανδημίας. Ο κορωνοϊός είναι εκεί έξω και οφείλουμε να συνεχίσουμε να προσέχουμε για να προστατεύσουμε τις ευάλωτες ομάδες. Ο συγκεκριμένος κίνδυνος πρέπει να αξιολογηθεί από τον καθένα ξεχωριστά. Για παράδειγμα:

Η ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ να έρθουμε σε επαφή με κάποιον φορέα και να μας μεταδώσει τον ιό σε υπαίθριο χώρο αν κρατούμε των προτεινόμενη απόσταση των δύο μέτρων είναι Χαμηλή. Οπότε φροντίζουμε να λάβουμε υπόψιν σοβαρά αυτό το μέτρο προφύλαξης.

Η ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ δεν είναι η ίδια για όλους. Για τις ευπαθείς ομάδες η νόσηση με Covid-19 θεωρείται Εξαιρετικά Επιβλαβής (3) ενώ για τον υπόλοιπο πληθυσμό μπορεί να είναι Επιβλαβής (2) είτε Ελαφρώς Επιβλαβής (1), ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του καθενός, η οποία βέβαια δεν είναι σταθερή (το ανοσοποιητικό ενός υγιή άνθρωπου μπορεί να είναι αδύνατο μια συγκεκριμένη περίοδο λόγω στρες ή κάποις άλλης κατάστασης). Οπότε η κάθε περίπτωση δίνει άλλο συντελεστή ρίσκου, διαφορετικό σκορ.

Ας μην ξεχάσουμε όμως πως αυτό το ρίσκο διαφέρει από τα υπόλοιπα ως προς το ότι λαμβάνουμε μέτρα και για να μειώσουμε το ρίσκο των άλλων, όχι μόνο το δικό μας.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε την εξάπλωση της Πανδημίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της αγαπημένης μας δραστηριότητας (ορεινή πεζοπορία, ορεινό τρέξιμο και αναρρίχηση βράχου):

1. Ακολουθούμε τις οδηγίες του κράτους που εισηγήθηκαν ειδικοί επιστήμονες επιδημιολόγοι και δεν παρασυρόμαστε από διάφορες θεωρίες συνωμοσίας και άλλες δεισιδαιμονίες οι οποίες δεν έχουν καμία επιστημονικά τεκμηριωμένη βάση.
2. Ακυρώνουμε την δραστηριότητά μας αν δεν νιώθουμε καλά, έστω και τελευταία στιγμή.
3. Δίνουμε σημασία στην οργάνωση της εξόρμησης μας και είμαστε σωστά εξοπλισμένοι.
4. Είμαστε προσεκτικοί στους δρόμους όταν οδηγούμε.
5. Οργανωνόμαστε σε μικρές παρέες. Ειδικά για την αναρρίχηση προτιμούμε να οργανώνουμε την εξόρμησή μας ανά σχοινοσυντροφιά δύο ατόμων που είναι ευέλικτη και αποφεύγουμε να προσκαλούμε φίλους μας να δοκιμάσουν αυτή την μεταβατική περίοδο για να δώσουμε την ευκαιρία στους αναρριχητές που στερήθηκαν την αγαπημένη τους δραστηριότητα και να μπορούν να σκαρφαλώσουν πιο άνετα.
6. Αποφεύγουμε τις πολλές στάσεις (τυρόπιτα από τον φούρνο, καφέ από αλλού, βενζίνη τελευταία στιγμή, νερό από το περίπτερο κλπ).
7. Έχουμε σαφές πρόγραμμα και σαφείς στόχους. Έτσι, δεν προκαλείται συνωστισμός σε συγκεκριμένα μέρη, έστω και υπαίθρια. Επίσης, μειώνουμε την πιθανότητα να χρειαστούμε βοήθεια και πιθανή νοσηλεία. Για παράδειγμα:
   1. Ορεινή πεζοπορία: θα περπατήσουμε στο Κυκλικό Μονοπάτι της Μαδαρής και όχι θα πάμε για περπάτημα γενικά και αόριστα.
   2. Ορεινό τρέξιμο: θα τρέξουμε σε αυτή τη διαδρομή που είναι τόσα χιλιόμετρα με τόση υψομετρική και αφού είμαστε κατάλληλα προπονημένοι και όχι θα πάμε για ορεινό τρέξιμο γενικά και αόριστα.
   3. Αναρρίχηση βράχου: θα σκαρφαλώσουμε για τόσες ώρες σε αυτό το αναρριχητικό πεδίο, έχουμε αυτούς τους στόχους και όχι θα πάμε για σκαρφάλωμα να περάσουμε την μέρα μας γενικά και αόριστα.
8. Είμαστε ευγενικοί και χαιρετούμε τους φίλους και γνωστούς που πιθανόν να συναντήσουμε…από δύο μέτρα απόσταση.
9. Δεν κερνούμε αυτό που θα φάμε (πχ μπισκότα ή φρούτα) και δεν παίρνουμε αν μας κεράσουν.
10. Μιλάμε χαμηλόφωνα, τα σταγονίδια πέφτουν πιο κοντά.
11. Είμαστε ευέλικτοι και αλλάζουμε το πλάνο μας αν χρειαστεί. Για παράδειγμα αν οργανωθήκατε για αναρρίχηση και τελικά το αναρριχητικό πεδίο που επισκεφθήκατε έχει πολυκοσμία μπορείτε να πάτε για μια δίωρη πεζοπορία και να ξαναεπιστρέψετε ή να πάτε κάπου αλλού. 
12. Έχουμε τα κατοικίδια μας δεμένα για να μην προκαλείται αναστάτωση και αχρείαστη κινητικότητα, ειδικά στα αναρριχητικά πεδία.
13. Στην περίπτωση που κάποιος ενοχλεί ή κατά τη γνώμη μας δεν συμπεριφέρεται ανάλογα προσπαθούμε να είμαστε φιλικοί και αν η κατάσταση συνεχίσει καλύτερα να μην δίνουμε σημασία και να απομακρυνθούμε.

Σημείωση: αν προτείνετε και άλλα μέτρα θα χαρώ να τα προσθέσω, μπορείτε να τα στείλετε μέσω της φόρμας επικοινωνίας.

Σας εύχομαι να απολαμβάνετε πάντα τις αγαπημένες σας δραστηριότητες με ασφάλεια και χαρά.

 

Μάριος Χατζηπετρής
Πτυχιούχος Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού
Ειδικός Υπαίθριων Αθλητικών Δραστηριοτήτων Αναψυχής
Rock Climbing Instructor, RCI UK
Mountain Leader, ML UK